گیاه نشاط آور را بشناسید

  

بادرنجبویه یک گیاه طبى کم نظیر به حساب می‌آید که قدر و قیمت آن مجهول مانده است؛ ابن سینا نخستین پزشک در جهان بود که خواص درمان بخش بادرنجبویه را به عنوان مقوى مغز و اعصاب و قلب بیان داشت و آن را به عنوان یک داروى نشاط آور به جهانیان معرفى نمود.

خواص درمانی بادرنجبویه

۱.مقوى مغز و اعصاب است.

۲.هوش را زیاد مى کند، ذهن را تند و تیز و قوى مى‌کند.

۳.مقوى قلب است.

۴.معده را قوى مى‌کند و ضعف عضلات آن را برطرف مى‌سازد.

۵.غذاهاى ثقیل را زودهضم مى‌کند؛ نفخ معده و روده ها را به سرعت از بین مى برد.

۶.ضد تشنج است و هرگونه اسپاسم و دردهاى قولنجى روده را بر طرف می‌کند.

۷. عرق آور است.

۸.صفراآور است.

۹.خواب آور است (مخصوصا براى کودکان، پیران و ناقهین که خواب مطبوع و ملایم مى آورد).

۱۰.مفرح و نشاط آور است و غمگینى، افسردگى، وسواس، اضطراب و وحشت را در نوراستنیک ها و مالیخولیایى ها از بین مى برد.

۱۱.خواص آنتى بیوتیک و ضدعفونى کننده دارد و قرحه‌هاى چرکى ریه و روده ها را درمان مى‌کند. علت این خاصیت ضد میکروبى، وجود کومارین در بادرنجبویه است که اگر آن را به نسبت ۱ در ۱۰۰ در محیط‌هاى کشت میکروبى داخل کنیم کولى باسیل به سختى در آن رشد مى‌کند.

۱۲. اگر پس از غذا، آن را مصرف کنند، کار هضم را آسان مى‌کند، به خصوص اگر سرگیجه و گرفتگى قلب در هنگام هضم غذا موجود باشد.

۱۳. بادرنجبویه داراى خاصیت مخدر، خواب آور و بى حس کننده است و این خاصیت هم به علت وجود کومارین در آن است که قابلیت انقباض عضلات صاف را کم و اسپاسم (انقباض هاى دردناک) را برطرف مى کند و به عنوان منوم و بى حس کننده به کارمى رود. دم کرده ۵ درصد بادرنجبویه، که طعم و عطر خیلى مطبوعى دارد، در رفع بى خوابى کودکان و پیران نتایج خیلى خوب داده است.

۱۴. به علت خاصیت ضد تشنجى که در بادرنجبویه موجود است، به عنوان مدر طمث (حیض) تجویز مى‌شود و قاعده آور است زیرا در اسپاسم زهدان (رحم) تأثیر کرده درد را متوقف و عسر الطمث(سختی ادرار خون از رحم) را درمان مى‌کند.

۱۵.چون بادرنجبویه مقوى مغز، اعصاب و قلب و محرک لطیف و ملایمى است آن را در تب هایى که توأم با ضعف عمومى بدن است، تجویز مى‌کنند.

در مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوى کاشانى آمده است: امروزه بادرنجبویه را در غالب کشورهاى اروپا، مثل چاى دم مى‌کنند و مردم آن را به عنوان مقوى معده، قلب و اعصاب مى نوشند و در کشور فرانسه بادرنجبویه را چاى فرانسه گویند.

خواص بادرنجبویه در کتاب‌هاى قدیم

-مقوى دل (قلب)

-مقوی دماغ (مغز و مراکز عصبى)

-مقوی حواس (حواس پنجگانه)

-مقوی معده

-مفرح و مفتح ( رفع اسپاسم‌هاى احشا )

-رفع کننده سکسکه

-رفع کننده وحشت و دلهره

دمنوش برگ بادرنگبویه یا بادرنجبویه (Melissa officinalis):
بی تردید این یکی از بهترین دمنوش های روزانه برای افسردگان است، البته در افسردگی تدابیر درمانی باید به صورت کامل و جامع و طی مدت زمان کافی و با ویزیت های دوره ای انجام شود، ولی نوشیدن این دمنوش را برای کمک نسبی به بیماران می توان توصیه کرد.
به بیان حکیمان ایرانی، بادرنجبویه در تقویت قلب و مغز و پاکسازی این دو عضو حیاتی گیاه سودمندی است.
نکته مهم این است که هنگام خرید آن باید بسیار هوشیار باشید زیرا متاسفانه در بسیاری از عطاری ها به جای برگ بادرنجبویه، اشتباهاً برگ گیاه دیگری عرضه می شود!

مشخصۀ برگ بادرنجبویه اصلی این است که اگر آن را کف مال کنید و ببویید، بوی لیمویی لطیفی از آن به مشام می رسد.
 
مقدار و روش مصرف:
روزی دو بار، هر بار حدود 5 گرم از برگ بادرنجبویه را در قوری چینی ریخته، با یک لیوان آب جوش به مدّت 15 دقیقه روی بخار دم کنید. سپس تا گرم است آن را صاف کرده با کمی عسل یا نبات سفید یا نبات زعفرانی واقعی، یک ساعت پیش از غذا یا دو ساعت پس از غذا بنوشید.
به یاد داشته باشید که اکثر نباتهای زردرنگ زعفرانی نیستند حتی اگر در میان آنها رشته ای از کلالۀ زعفران هم دیده شود!

منع و احتیاط مصرف:
مصرف برگ بادرنجبویه در مبتلایان کم کاری تیروئید مجاز نیست. در بارداری نیز به خاطر اثرات منقبض کنندۀ رحمی و اثرات ضد تیروئیدی اش بر روی جنین نباید مصرف شود.


دکتر مجید انوشیروانی
دستیار ارشد دکتری تخصصی طب سنتی ایران 

منابع:تسنیم،طب سنتی ایران(تندرستان)